ไม่มีอีกแล้ว… | မရှိတော့ဘူး…

ดูเหมือนว่าสถานการณ์โรคระบาด โควิด-2019 รวมไปถึงสถานการณ์บ้านเมืองและสังคมบ้านเราที่แลน่าดูเหน็ดเหนื่อยและน่าสิ้นหวังในเวลานี้ จะไม่ได้เกิดขึ้นเพียงแค่ในประเทศไทย หลายประเทศทั่วโลก และเพื่อนบ้านอาเซียนหลายประเทศ ล้วนกำลังอดทนเผชิญหน้าผ่านคืนวันอันยากลำบากนี้ไปพร้อมกัน

เมื่อเราหันไปทางทิศตะวันตก ก็พบว่าพี่น้องชาวเมียนมาก็ทุกข์ทนไม่ต่างกัน นับตั้งแต่สถานการณ์การรัฐประหารเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ที่ก่อให้เกิดความไม่สงบทางสังคมและการเมือง จนเดือนสิงหาคมนี้ สถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 ก็กลับมาแพร่ระบาดอย่างหนักอีกครั้ง
เมื่อสองสามวันก่อน เพื่อนชาวเมียนมาของผู้แปลได้แบ่งปันบทกวี ของ สะหย่าตะระหวุ่น (ปยี) มาเผยแพร่ทางโซเชียลมีเดีย นัยว่าเพื่อสะท้อนความรู้สึกของเธอต่อสถานการณ์บ้านเมืองและสังคมในเมียนมา เมื่อผู้แปลได้อ่านแล้วก็รู้สึกสะท้อนสะท้านใจ ด้วยคล้ายว่า สถานการณ์สองฟากฝั่งเทือกเขาตะนาวศรี ก็ดูคล้ายจะเจ็บปวด ทุกข์เข็ญไม่ต่างกัน

จึงได้ถือโอกาสนี้ นำมาแปลและแบ่งปันชาวไทยผู้สนใจวรรณกรรมเมียนมาว่าเพื่อนบ้านของเรากำลังพยายามต่อสู้และฝ่าฟันคืนวันอันทุกข์ยากฉากหนึ่งนี้ไปพร้อมกันอย่างไร

ผิดพลาดประการใด ต้องขออภัยมา ณ ที่นี้


เดือนปีอันกันดาร

บทกวีบทที่สองของ สะหย่า ติน โม มีชื่อว่า “เดือนปีอันกันดาร” เป็นบทกวีลำดับสุดท้ายในหนังสือรวมบทกวี ชุด “พบพระพุทธเจ้า และกวีบทอื่นๆ”
บทกวีส่วนใหญ่ใน “พบพระพุทธเจ้า” บันทึกเหตุการณ์การต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยของประชาชนชาวเมียนมาในปี ๑๙๘๘ บทกวีที่มีน้ำเสียงวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลเผด็จการทหารพม่าในยุคนั้นนี่เอง ที่เป็นสาเหตุให้สะหย่า ติน โม ถูกจองจำในคุกอินเส่ง ด้วยคดีการเมือง ระหว่างปี ๑๙๙๑-๑๙๙๕
“คืนวันอันกันดาร” เป็นบทกวีเพียงบทเดียวใน “พบพระพุทธเจ้าและบทกวีอื่นๆ” ที่ถูกเขียนขึ้นก่อนปี ๑๙๘๘


พบพระพุทธเจ้า

เนื่องในเดือนแห่งความรักอันเริ่มต้นอย่างอึมครึมในประเทศเมียนมา ทีมงานคนข้ามแดน ขอเสนอบทกวีของ “สะหย่า ติน โม” กวีชาวพม่า ผู้มีใจรักบทกวีและประชาธิปไตย ผู้ต่อสู้ความอยุติธรรมและรัฐบาลเผด็จการทหารผ่านบทกวีอย่างเข้มแข็ง นับตั้งแต่เหตุการณ์การต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยพม่า ในปี ๑๙๘๘ จวบจนวาระสุดท้ายของชีวิต ในฐานะผู้ถูกเนรเทศจากบ้านเกิดเมืองนอน

คนข้ามแดนฯ ขออุทิศเดือนแห่งความรักปีนี้ ให้แก่ บทกวีและประชาธิปไตย ผ่านบทกวีของ สะหย่า ติน โม ในภาคภาษาไทย สู่สายตาผู้อ่านตลอดทั้งเดือนกุมภาพันธ์นี้


อิทธิพล

“อิทธิพล/ ဩဇာ” (2013) เรื่องสั้นร่วมสมัยพม่า โดย สะยามะ มะ ฮนิน พเว บอกเล่าเรื่องราวชีวิตของแรงงานข้ามชาติชาวเมียนมาในประเทศญี่ปุ่น ด้วยอารมณ์ขันขื่นอันเย้ยหยัน แต่ในขณะเดียวกันก็ฉายให้เห็นความหวังที่ฝากไว้กับคุณค่าและความศรัทธาที่เห็นได้ชัดที่สุดในสังคมพม่าปัจจุบัน

แม้ว่าเป็นระยะเวลากว่าเจ็ดปีแล้ว นับแต่การตีพิมพ์ครั้งแรกในนิตยสาร “ชเว อมยุเต” และสถานการณ์หลายอย่างในสังคมพม่าร่วมสมัยจะเปลี่ยนแปลงไป แต่เรื่องเล่ายังคงฉายภาพและขับเน้นความคิดความเชื่อหลายประการอย่างชัดเจน